Elementi më i spikatur i këtij grushti të shtetit të dështuar në Turqi ka qenë reagimi i popullit turk. Komplotistët e kryen të gjithë planin ashtu siç ishte planifikkuar: ata hynë dhe morrën nën kontroll radio-televizionin kombëtar të transmetimit, dërguan një grup të organizuar dhe armatosur për të vrarë presidentin, vendosën trupa e tyre në pikat më të rëndësishme dhe jetike dhe nxorrën në rrugëe tanket ushtarake. Ata patën llogaritur çdo gjë deri në detajet më të vogla, por nuk kishin llogaritur reagimin e njerëzve. Presidenti, pasi arriti t’i mbijetojë atentatit për ta vrarë, bëri një lidhje të drejtpërdrejtë nëpërmjet telefonit duke i bërë thirrje njerëzve të popullit të tij të dilnin jashtë nëpër rrugë e sheshe dhe të vendosin vetë të ardhmen e tyre.
Fillimisht mijëra, më pas dhjetëra mijëra, dhe më pas deri edhe qindra mijëra burra dhe gra të zakonshme e sfiduan ushtrinë dhe dolën në rrugë dhe sheshe, për t’iu përgjigjigjur thirrjes së presidentit të tyre, që sapo kishte shpëtuar nga një humbje pushteti. Ata e kishin zgjedhur si president vetëm disa muaj më parë, dhe nuk do ta lejonin ushtria kurrësesi që t’u vjedhte votën e tyre. Kjo kryengritje masive popullore për qeverinë theu vullnetin e atyre që donin grusht shteti. Kështu, në Turqi u shkrua një histori nga veprimet e drejtpërdrejta të popullit.
Pasi mbetën të habitur nga dështimi epik i puçit, armiqtë e Erdoganit sajuar një histori konspiracionu të ” një grushti shteti të improvizuar”. Një ekspert turk, në platformën pro-sioniste Al-Monitor pyeti duke akuzuar: “Pse puçistët – duke e ditur se Erdogan nuk ishte prezent asokoheas në Ankara, as Stamboll, por gjendej në qytetin mesdhetar bregdetar të Marmarisë duke kaluar pushimet – nuk nuk shkuan atje për të kapur?” Megjithatë, tani ka dalë në dirtë një video, ku tregohet sesi ushtarë të armatosurë janë hedhur me litarë nga helikopterët e tyre duke tentuar të futen në hotelin ku qëndronte presidenti – diku tridhjetë minuta pasi ai ishte larguar. Komplotistët u munduan, por nuk ishin në shpejtësinë e duhur.
Gjithsesi, në momenten e para populli nuk kishte asnjë arsye apo indicie që puçi ishte thjesht një fasadë. Ata gjendeshin para një zgjedhje të vështirë: mund të dilnin jashtë në rrugë e sheshe në mbështetje të presidentit, ose të rrinin në shtëpi. Ata zgjodhën të dilnin në mbështetje të Erdoganit. Ky ishte lloji më i mirë i zgjedhjeve, demokraci e menjëhershme, dhe Erdogan i fitoi këto zgjedhje.
Pavarësisht se Sekretari i Shtetit, Kerry i ka mohuar akuzat, gishti i është drejtuar Washingtonit dhe Tel Avivit, si ndoshta edhe Brukselit. Elita e lartë turke ka qenë prej kohësh për qëndrimin e saj pro-NATO, pro-SHBA dhe simpatitizimin e Izraelit. Lideri grushtit të shtetit, Komandanti i Forcave Ajrore, Gjenerali Akin Öztürk ka shërbyer si atashe ushtarak në Tel Aviv. Bekir Ercan Van, komandanti i bazës ajrore të Inçirlikut është arrestuar pasi kërkesa e tij për azil politik në SHBA është refuzuar. Në qoftë se ata do të kishin fituar, ata do të ishin duartrokitur dhe lavdëruar në Perëndim. Po, Virginia, kishte një tentativë për grusht shteti dhe dështoi.
Njeri që fshihet pas grushtit të shtetit thuhet se është Fethullah Gyleni, dikur një aleat i Erdoganit, ndërsa tani armiku i tij më i hidhur. Pretendohet se organizata e Gylenit Hizmet (Shërbimi) ka formuar një “shtet të thellë” apo një “shtet paralel” në Turqi dhe më gjerë, me miliona ndjekësë në të gjitha sferat e jetës, diçka të ngjashme me masonëte lirë të kohëve të vjetra.
Rusët i kanë dalë kundër Gylenit duke ndaluar aktivitetet e Hizmetit në Rusi që në vitin 2008. Kryebashkiaku i Ankarasë, Melih Gokçek është shprehur se, piloti turk i F-16-ës, i cili pothuajse ndryshoi historinë e Lindjes së Mesme duke rrëzuar bombarduesin rus SU-24 në Siri më 24 nëntor 2015 (emri i të cilit ishte Mustafa Hajruoglu, siç thuhet nga bashkatdhetarët e tij boshnjakë) doli se ishte një ndjekës Gyleni dhe një puçist. Helikopteri i tij u rrëzua në Ankara. Ky nuk është një shembull i të menduarit shpejt: në mars të vitit 2016, gazeta pro-qeveritare, Sabah hodhi dyshimet se piloti i F-16 ishte një mbështetës i Gylenit dhe se vepronte sipas udhëzimeve të tij. Edhe në qoftë se Gyleni ka pasur mëri ndaj Rusisë për arsye të veta apo ka qënë duke ndjekur urdhrat e CIA-s, ai arriti me sukses që të shkaktonte armiqësi mes Putinit dhe Erdoganit.
Me sa duket, vendimi i guximshëm i Erdoganit për t’i kërkuar falje Rusinë dhe për të rindërtuar marrëdhëniet me atë ka qënë arsyeja e tentativës për grusht shteti ushtarak. Në Moskë kanë qarkulluar zëra se Shërbimi Sekret Rus ka informuar Erdoganin vetëm disa minuta para sulmit të komplotistëve duke i mundësuar atij të largohej për në Stanboll. Kjo është ndoshta thjeshtë një dëshirë për të qënë e vërtetë.
Rusët nuk ishin shumë të qëndrueshëm në marrëdhëniet me Turqinë. Pas rrëzimit të SU-24, Putin u shpreh se kjo kishte qenë “thikë pas shpine”, dhe media shtetërore ruse me numrin e lartë të armenëve dhe hebrenjve e hiperbolozuan situatën në përmasa histerike nxitjes së urrejtjes ndaj Turqisë ditë pas dite, derisa rusët e zakonshëm arritën në pikën sa ta konsideronin Erdoganin armik personal dhe vicioz të tyre. Nacionalistët rusë u kapluan në ëndrrën e vjetër ku rusët do të clironin Stanbollin, apo Kostandinopojën, siç quhej pesëqind vjet më parë, dhe ta rikthenin atë sërisht në krishtërim, një ëndërr po as e kotë sa kthimi i Andaluzisë në Islam.
Kam shkruar disa artikuj në rusisht duke i bwrw thirrje Rusisë për pajtim të shpejtë me Turqinë dhe Erdoganin; por publikuesit e mijë të zakonshme nuk pranonin t’i publikonin. Kështu që u detyrova që t’i publikoja në media më pak prestigjoze. Përsa i përket lirisë së fjalës, kam përshtypjen se, Rusia nuk është më mirë se SHBA-ja.
Kur Putini ra dakord që të pajtoheshin, mediat shtetërore ruse bërë një kthesë shumë të shpejtë dhe populli rus ishte i lumtur dhe të gjithë rezervuan biletat për të fluturuar drejt Turqisë. Harruan urrejtjen e tyre në fragment sekondi. Vetëm të moshuarit zemërakë shfaqën irritimin etyre në rrjetet sociale të etur për gjak turk.
Izraeli ishte ndër shtetet e fundit që bënë thirrje për mbizotërimin e rendit kushtetues në Turqi, madje edhe gjatë kësaj thirrjeje, mesazhi shumë i shkurtër i Netanyahu-t kishtë të bënte kryesisht vijueshmërinë e normalizimit të marrëdhënieve. Miku i tij, Gjenerali Sisi, diktatori ushtarak i Egjiptit shkuan deri në atë pikë sa edhe bllokuan një rezolutë të Këshillit të Sigurimit që dënonte grushtin e shtetit. Shumë e pritshme në fakt, duke marrë parasysh faktin se edhe ai vetë ka ardhur në pushtet duke i bërë grusht shteti presidentit e zgjedhur nga populli.
Megjithatë, ajo që pati rezultat në Egjipt nuk doli funksionale në Turqi. Turqit nuk e dorëzuan lirinë e tyre dhe të drejtën e tyre për të vendosur. Tani, pas puçit ata janë të lirë të vazhdojnë me zgjedhjet e tyre. Unë, personalish kam mbetur i surprizuar, veçanërisht për shkarkimin e gjyqtarëve, të qindra gjyqtarëve (755 për të qenë të saktë). Mesa duket, shteti paralel, strukturat nëntokësore shoqërore të ndërtuara nga shërbimet e sigurisë dhe nga Hitmeti i Gylenit kanë investuar shumë për pushtetin gjyqësor dhe për mediat kryesore, në dy fuqitë më pak demokratike të qeverive, dhe jo vetëm në Turqi.
Mësimi i Turqisë
E gjithë kjo situatë na sjell në mendje zgjedhjet amerikane. Ndoshta populli i Amerikës mund të marrë dy tre mësime nga turqit, ndërsa Z. Donald Trump mund të marrë dy tre mësime nga presidenti turk. Turqit mund t’ju mësojë, lexuesit e mi amerikanë: të mos dorëzoheni përballë komploteve. Fuqia ju përkon me të drejtë juve; mos i lejoni ata t’ju uzurpojnë pushtetin.
Uzurpuesit potencialë turkë mund të kenë qenë gjeneralë të cilët i kërcënuan me tanket e tyre, ndërsa uzurpuesit potencialë amerikanë janë më të sofistikuarë; ata kontrollojnë bankat, politikanët, partitë, mediat, drejtësinë; por gjithsesi ata të gjitha janë uzurpatorë të së njëjtës formë duke qënë se e refuzojnë dhe e shkatërrojnë demokracinë.
Demokraci do të thotë t’i lejosh njerëzit të vendosin vetrë; por tashmë ekziston një klasë e re shoqërore që e ka uzurpuar këtë të drejtë për të vendosur. Ata e kanë pozicionuar veten e tyre mbi demokracinë. Ata po i sklavërrojnë dhe nuk po i përfillin njerëzit e zakonshëm. Ata flasin me dhe për popujt ashtu si oficerët turkë folën me votuesit e Erdoganit. Ata mendojnë se i dinë gjërat më mirë se të tjerët. Ata i delegjitimojnë të gjitha pikëpamjet e ndryshme nga të tyret. Për më tepër, ata nuk e shohin pikëpamjen e shumicës si legjitime. Ata mendojnë se janë superiorë.
Kjo klasë e re nuk ekziston vetëm në ShBA, ata gjenden kudo. Gjithsesi, pavarësisht arrogancës së tyre, ata mund të munden.
Në Mbretërinë e Bashkuar, njerëzit superiore ishin ata që donin ta hidhnin poshtë sugjerim për t’u larguar nga BE-ja. Ata thanë se vetëm analfabetët homofobë racistë indianë mund të votojnë për të bërë partneritet me sundimin e Brukselit dhe me detyrimin për të marrë miliona emigrantëve nga Polonia dhe Turqia. Çdo sondazh shenjonte fitoren e tyre, megjithatë të anketuarit kishin turp të pranonin se ishin bezdisur nga BE-ja dhe nga hidraulikët polakë. Por populli anglez nuk kishte turp të votonte në mënyrë që dëshironte. Dhe kështu uzuruesit potencialë u mundën.
Ata u mundën për herë të dytë, kur u përpoqën që të zbrisnin nga posti i tij në krye të Labour, Jeremy Corbyn-in. Tentativa e tyre për grusht shteti i dështoi po aq fatalshëm sa edhe ai turk. Përzierja e neocon-ëve me shumicë të hebrenjë, mbështetësve të Blairit dhe emigrantëve e sulmuan Corbyn ditë pas dite në Guardian, por votuesit tha: hiqni dorë.
Edhe në Rusi ekziston kjo klasë e njerëzve superiorë. Ata donin për të hequr qafe Putinin; ata e urrenin kishën në të cilën ai është i antarësuar; ata donin që të përhapnin burimet ruse tek të interesuarit e huajë. Klasa e lartë ruse është më e sinqertë; ata nuk e mbajnë mbyllur gojën në të tilla situata. Ata thanë se shumica nuk ka legjitimitet, sepse ata nuk kanë njohuri të duhura, nuk janë të pasurë mjaftueshëm dhe janë shumë të kufizuarë. Megjithatë, votuesit rusë e mbështetën Putinin edhe në kutinë e votimit edhe ë në rrugë.
Dhe tani rradhën e ka Amerika. Klasa superiore amerikane ka vendosur që pushtetin ta marrë Hillary Clinton, duke qënë se ata nuk mund t’i besojnë një njeriu të bardhë. Meshkujt janë shumë të pavarurë. Kështu që ata zgjedhin në vend të sinqeritetit atë që ka nevojë për ata.
Së fundmi kemi parë sesi pucistët arritën të eleminonin nga gara Bernie Sanders. Edhe pse ende nuk ishin numëruar votat e Kalifornisë, puçistët e kishin shpalluar tashmë Hillary Clintonin si fituese. Në çdo shtet votat ishin manipuluar në mënyrë të tillë që të mund të parandalonin fitoren e Bernie-it. Makineritë e vjetra të votimeve mund të manipulohen për të ndryshuar rezultatin e zgjedhjeve. Ndoshta Bernie, ky njeri i mirë e i vjetër ishte thjesht një Joker në duar e puçistëve, kandidati që ishte paguar të hymbte. Ose ndoshta ai ishte thjesht një njeri i dobët që nuk i bëri dot ballë presionit. Në të gjitha mundësitë e ngjarjes puçistët kanë vjedhur votat amerikane ashtu si edhe gjeneralët turq u munduan të vidhnin votën e turqve.
Ndërsa tani ata po mundohen të vjedhin votën e anerikanëve duke shkatërruar Trumpin. Gazetat i janë vërsulur atij qentë që ruajnë pallatet mbretërore. Për ata nuk ekziston të luajturit sipas rregullave; ata kanë dalë për të vrarë. Në gazetën The New York Times, çdo artikull rreth Trumpit është një shigjetë e helmuar që synon të depërtojë në mendjet e njerëzve. A nuk vërtetuan pronarët dhe redaktorët e Forbes, WSJ, NY Times etj duke i dalë kundër rregullave themelore të demokracisë se janë puçistë të kamufluarë?
Nëse ata dështojnë në planin e tyre për të mposhtur Trump në zgjedhe, ata ende kanë nën kontroll gjyqtarët. Ata janë çdogjë përveçse të paanshëm: ato janë thelbi i shtetit paralel si në SHBA , ashtu edhe në Turqi.
Në Gjykataën e Lartë të Drejtësisë Ruth Bader Ginsburg, një gjyqtare (e caktuar në detyrë nga Clinton) shtrigë e vjetër guxoi të shprehej: “Unë nuk mund ta imagjinoj se si do të ishte ky vend – Unë nuk mund ta imagjinoj se si do të ishte ky shtet – me Donald Trump si president.” Kjo është një herem, një fetva, një ndalim. Kjo është një thirrje për puç në rast të fitores së Trumpit. A mendoni se ajo do të ndalet përpara ndonjë gjëje për të parandaluar që Trump të fitojë Shtëpinë e Bardhë? Ajo dhe miqtë e saj besojnë se janë mbi demokracinë e Hoi polloi (popullit).
Ajo nuk është gjyqtarja e vetme që meriton trajtimin që u bën Erdogani. Trump kundërshtoi një gjytar, Gonzalo Curiel, sepse ai është anëtar i La Raza (racës), një grupim po aq i veçantë sa KKK apo B’nei Brith; megjithatë Wall Street Journal pretendon se ai e kundërshtoi për shkak të etnicitetit të gjyqtarit. Ndërsa, Forbes ka shpikur një shpjegim të gjatë duke thënë se La Raza është një pjesë e trashëgimisë sonë të përbashkët” gjithashtu se ajo i referohet faktit se “Latinët po çojnë përpara kulturën e Romës, duke u bazuar në bukurinë dhe në harmoni, ndryshe nga Saxoni barbar – një kulturë e bazuar në dhunë dhe dominimi”, e cila është sipas mendimit tim një mendësi shumë raciste.
Nuk është se më shqetëson racizmi apo se ky faj është i padurueshëm. Në fund të fundit, racizmi është emri i dytë i çdo hebre dy hebrennjve që kam takuar në jetën time. Por ajo që është shqetësuese është standarti i dyfishtë: pse Forbes mendon se “Latinët janë të bukur dhe të harmonizuar, ndërsa kultura anglo-saksone është e bazuar në dhunë dhe dominimi” pse është kjo gjë më pak raciste?
Gjthsesi etniciteti mund të ndikojë në vendimin e një gjyqtari. Në konfliktin izraelito-palestinez, mijëra palestinezë u vranë, duke përfshirë edhe qytetarë amerikanë dhe askush nuk ka marrë asnjë kompensim për këto vrasje. Por megjithatë, të afërmit e hebrenjve amerikanë arritën të merrnin 600 milionë dollarë dëmshpërblim nga autoritetet palestineze. A është një rastësi që gjyqtari ishte hebre?
Tani çdo gjë varet nga populli amerikan. Nëse populli voton për Trumpin, ata duhet të jenë të gatshëm të dalin në rrugë në mbështetje të legjitimitetit. Nuk duhet t’ua dorëzojnë atë uzurpuesve. Britanikët e bënë këtë gjë disa javë më parë duke votuar për Brexit. Turqit e bëri gjithashtu. Edhe populli amerikan mund ta bëjë!